Menu

Mode Gelap
 

Kaba · 6 Feb 2023 05:00 WIB ·

Kaba : Siti Rapi’ah


 Kaba : Siti Rapi’ah Perbesar

BAGIAN I
Malarikan Diri

Adolah maso dahulunyo, kutiko rajo bakuaso, etan nan dari Pagaruyuang, sampai ka nagari Sambilan di Malaysia. Tasabuik kampuang Muaro Labuah, labuahan kapa nan jurumudi, tampek singgah malapeh panek, tampek manompang ka subarang, kutiko itu alun sarami kini, lapau jo ruko balun lai rami, kudo bendi sarato padati, ciek-ciek bana nan lalu. Mancaliak kito ka rumah gadang, rumah gadang sambilan ruang, nan batampek di kawasan saribu rumah gadang, atoknyo nan dari ijuak, dindiangnyo nan dari papan baukia, duduaklah samaso itu, mamak kanduang Pinang Putiah, sarato mandeh Siti Rapiah, apo ko lah nan barundiangan, iyolah pukaro si Rapiah juo.

Bakato sanan mamak Pinang Putiah, kapado Rapiah sarato mendehnyo, “Manolah kalian nan batigo, mandeh dek Rapiah sarato bapaknyo, denai nan alah datang kamari, kok makan kan alah kito suok-i, kok minum kan alah kito taguak-i, kini tarangkan malah ka ambo, apo bana sangketo pukaro, sampai baiko kaluarga kito.”

Manjawab mandeh si Rapiah, mandeh kanduang kasayangan, “Manolah mamak Pinang Putiah, urang nan arif sarato bijak, nan manimbang samo barek, nan maukua samo panjang, alah samo kito tahu, bahaso Rapiah anak denai, alah gadih kini nangko, kok dietong bana umua, kok ditaka bana maso, kini lah masuak duo puluah. Asa muasa dek rang padusi, iyo ka jadi induak bareh, pananak-an nasi dek lakinyo, ka pa anta kaba baiak, ka pa ambau kaba buruak, santano dek denai mandehnyo, gamang bana taraso kini, mancaliak laku anak gadih, apo disuruah inyo lai pai, apo ditagah inyo manuruik, kacuali ciek pukaro laki-laki, nan banamo Sutan Cimpago.

Alah malu bana denai rasonyo, mandanga urang sakuliliang, anak gadih denai juo nan jadi gunjiang, apo la ka aka dek denai lai, jikok ditagah indak tatagah, jikok dilarang indak talarang, nan kecek inyo juo nan laku, cubolah mamak umbuak anak nantun, kok lai ka mandanga kecek mamak, kalau indak namuah juo, bapaknyo lai ka turun tangan, ka mancabuik karih pusako.”

Mandanga kato nan bak kian, tasintak malah datuak Pinang Putiah, tasirok darah sakutiko, bakato samaso itu, “Manolah kalian nan batigo, usah talosong bana maajan, usah tadorong bana bangih ka anak, isuak kok sasa kudian tibo, kini baitu malah lai, curitokan bana malah ka ambo, siapo bana Sutan Cimpago?”

“Banamo iyo Sutan Cimpago, anak nan dari Sutan Campuang, kayo nan bukan alang-alang, babiduak sambuah bakabun sawit, kok kolamnyo bapetak-petak, kok sawahnyo bajanjang-janjang, tasabuik bana dalam nagari. Namun samantangpun nan bak kian, sifat buruak ado dek inyo, kikia simpilik kariang bapaliharo, kok manimbang indak namuah jujua, kok mambagi gadang dek inyo, pamijak urang nan ketek-ketek, kok bajalan mandongak sajo, haram manyapo bamasyarakat.

Lorong kapado si Rapiah, lah kanai hati kaduonyo, ka anak rang kayo nantun, dek denai mancaliak jo mato janiah, tantu baiak tantu buruaknyo, haram katuju bujang nantun, kok karajo alun lai nampak, manyabuang ayam sapanjang hari, duduak di lapau ka jadi hobi, bagurau bagalak-galak sajo, namun nan dek Rapiah, anak denai nan surang nangko, indak namuah lai diaja, kok dikecek-an ka bakeh inyo, alah pandai pulo malawan, kareh kapalo baturuikkan, kini tolong lah dek mamak, aja anak denai nangko.”

Alah manyarah mandeh Rapiah, maangkek tangan tando dak talok, samantaro nan dek Rapiah, diri diam manakua sajo, sarupo kuciang dibaokan lidi.

Bakato datuak Pinang Putiah, kapado gadih mudo nantun, “Manolah Rapiah kamanakan denai, alah mamak danga bana, curito nan dari mandeh kau, sia urang nan kau cintoi, kok nan dalam pandangan mamak, dek kayo urang tak ingin, dek harato urang tak harok, dek bagak urang tak takuik, hanyolah budi sandaran hiduik, hiduik luruih bamuko-muko, lai tau dek kau nan bak itu?”

“Lai mamak,” jaweknyo Rapiah jo suaro takuik.

“Kini baitu malah lai, bapo bana nan dalam pandangan kau, ka anak bujang nantun, cubo tarangkan bana ka mamak, cubo curaikan nyato-nyato, coitu bana cinto kau.”

Bakato malah Si Rapiah, mandongak kapalo samasao itu, tandonyo manantang pandapek mamak, “Manolah mamak nan denai hormati, ka panjago diri denai, ka panyapo jikoknyo salah, kok cinto nan mamak tanyokan, indak lai tantu sagadang apo, kok diajak denai tajun ka api gadang, denai nan indak ka suruik salangkah ala, kok diajak denai manyubarang lawik, denai nan indak ka babaliak suruik, coitu bana nan dek denai, ka bakeh diri Sutan Cimpago, baitu pulo nan dek inyo, kami lah arek sacitoan, alah babuhua kabek mati, indak lai ka lapuak nan dek hujan, indak lai lakang nan dek paneh, nan bak kato urang juo,
Dandang duo dandang tigo
Pacah pariuak parandangan
Bia makan biapun tido
Asa lai duduak bapandangan.”

Mandanga kato nan padiah nantun, jatuah badarai si aia mato, aia mato nan dari mandehnyo, taisak sakali samaso itu, maratok mahadang untuang, apo ka aka nan dek mamaknyo, nampaknyo indak tatolong lai, bantuak maelo kambiang ka aia, pado maju suruaik nan labiah, tadiam sajo katigonyo, tatagun mamak Pinang Putiah, kamanakan nan alah salah jalan.

“Oi upiak nan jolong gadang, banyak lah nan harus kau palajari, indak ka tabuak dek banang salai, indak ka runtuah dek roman rancak, kau kini ko jolong gadang, alun lai tantu dek asin garam, alun lai tantu dek padeh lado, baa bana nan sabana kahidupan. Apo nan kau yakini kini, indak labiah indaklah kurang, malainkan fatamorgana, pamainan setan sajo, usah tadayo bana dek kayo, usah tasanjuang bana dek gagah, isuak kok kau ka manyasa.”

Maangguak sakali si Rapiah, muko nan indak kasanangan, sirah mato sirah talingo, mandanga kato mamak nantun, namun apo la ka dayo, jikok dilawan indak talawan, jikok ditingkah indak tatingkah, diam sajo sambia mangutuak.

Malanjuikkan malah Datuak Pinang Putiah, kapado kamanakan nantun, “Kau Rapiah nan jolong gadang, kok bana baitu laku bujang nantun, mamak nan indak ka maagiah restu, mamak nan indak ka pernah satuju, apolagi mandeh kau, nan alah pasai mandanga gunjiangan, cubolah cari bujang lain, indak surang di ateh dunia, banyak kumbang nan sadang tabang, banyak pandan nan badaun, tingga mamiliah-miliah sajo.”

Manggeleng sakali si Rapiah, mandanga kato mamaknyo, “Kalau itu nan mamak inginkan, denai pikiakan malah dahulu,” katonyo si Rapiah, nan indak lain indaklah bukan, supayo mamak capek baliak, indak mancacek kacintoannyo.

Sampailah partamuan maso itu, tiado hasil nan didapek, tiado kasimpulan nan bagarih, pado malam barikuiknyo, kiro-kiro pukua duo malam, turunlah Siti Rapiah nan dari anjuangannyo, turun mancaliak-caliak urang, laku nan bak urang maliang, manunduak-nunduak inyo bajalan, kutiko sampai di halaman, balari ketek ka bawah batang rambutan, kironyo ado nan mananti di sanan.

Nampaklah surang bujang babaju kuniang, sadang tagak di baliak batang, mananti Rapiah turun rumah, alah basuo kaduonyo, iyo nan tak lain nan tak bukan, Sutan Cimpago malah kironyo. Alah dipaciak tangan Rapiah, dibok lari nan dari rumah, dek kasiah indak ka barestui, hilang malam kaduonyo.

“Oi uda kanduang nan denai cinto, ka mano kito ka pai kini nangko, awak baduo ka pai jauah?” katonyo Rapiah.

Manjawab Sutan Cimpago, sambia bajalan mancaliak-caliak, “Adiak denai Siti Rapiah, usah adiak pancameh bana, denai nan indak ka maninggakan adiak, kito baduo saniat sacitoan, sampai mati tatap baduo, naiaklah ka ateh bendi, buliah lakeh kito pai.”

Naiaklah baduo urang nantun, naiak ka ateh kureta bendi, batulak nan dari Muaro Labuah, handak manuju nagari Padang.

Bersambung ke BAGIAN II

Artikel ini telah dibaca 69 kali

Baca Lainnya

Di Antara Napas Terakhir

13 December 2024 - 17:11 WIB

Cerpen – Ruang Sendiri

26 October 2024 - 19:33 WIB

Gadis Berwajah Dingin

20 October 2024 - 14:07 WIB

Kencan Buku Sukses Digelar di Gedung Rumahkayu Pustaka; Dorong Literasi di Sumbar

21 June 2024 - 14:54 WIB

Catatan Kecil untuk Nenek

6 June 2024 - 13:31 WIB

Sajak-Sajak Alfarizi Andrianaldi

12 November 2023 - 10:05 WIB

Trending di Sastra